منظور از حوادث ناشی از کار آن دست از حوادثی است که به هنگام انجام وظیفه برای فرد بیمه شده رخ می‌دهد.تمامی اوقاتی که بیمه‌شده در کارگاه موسسات وابسته یا ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد زمان انجام وظیفه در نظر گرفته می‌شود. ساعات مراجعه به درمانگاه و یا بیمارستان‌و یا برای معالجات درمانی و توانبخشی و اوقات رفت و برگشت‌بیمه‌شده از منزل به کارگاه جزء اوقات انجام‌وظیفه محسوب‌می‌گردد مشروط بر اینکه حادثه در زمان عادی رفت و برگشت به کارگاه اتفاق افتاده باشد حوادثی که برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه‌شدگان و مساعدت به آنان‌اتفاق می‌افتد حادثه ناشی از کار محسوب می‌شود .
با تمام این تفاصیل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اما حادثه ناشی از کار را اینطور تعریف کرده است؛ حادثه ناشی از کار عبارت است از اتفاق یا پیامدی که در جریان انجام کار پدید آمده و با صدمات شغلی مرگبار یا غیر مرگبار همراه می‌باشد.
مسئولیت کارفرما در رابطه با تامین امینت و بهداشت کارگاه و موسسه
از مهمترین وظایف کارفرمایان ایجاد محیط مناسب،امن برای کارگران است تا خطر آسیب به کارگران به حداقل میزان برسد. در غیر این صورت در صورت بروز حوادث ناشی از کار، کارفرما مسئول شناخته می‌شود. کارفرمایان علاوه بر حفظ ایمنی لازم و اقدامات بهداشتی، باید آموزش‌های لازم را نیز به کارگران در این خصوص بدهند.
تامین تجهیزات به روز و غیر فرسوده، استفاده از کارگرانی که مهارت متناسب با هر بخش را دارند، نصب دستورالعمل‌ها در کارگاه، برگزاری دوره‌های آموزشی و… از وظایف کارفرمایان محسوب می‌شود.
پس از وقوع حادثه وظایف کارفرما به شرح است:
الف) اقدامات اولیه لازم را برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه به عمل آورد.
ب) حوادث ناشی از کار باید در دفتر ویژه‌ای که فرم آن از طریق وزارت کار و امور اجتماعی اعلام میگردد ثبت شود و سریعا به صورت کتبی به اطلاع اداره کار و امور اجتماعی محل برسد.
ج) ظرف سه روز اداری کارفرما باید وقوع هرگونه حادثه ناشی از کار را به شعبه‌ی صندوق تامین اجتماعی محل اطلاع دهد. و فرم ویژه حادثه را تکمیل نماید.
سوم:مسئول شناخته شدن کارفرما یا کارگر
کارفرما در چه صورت مقصر است؟
۱.تقصیر در استخدام و به کارگیری( نیروی متخصص را استخدام نکرده است)
۲.تقصیر در تامین تجهیزات لازم: برای مثال وسایل کار فرسوده و ناایمن را استفاده کرده است.
۳.تقصیر در نظارت: کارفرما باید بر کار کارگران نظارت داشته باشد.
اگر ثابت شود کارفرما تمام اقدامات لازم را انجام داده است و کارگر مقصر است تنها به همان میزان که بیمه است خسارت جبران می‌شود، اما اگر تقصیر کارفرما نیز ثابت شود علاوه بر مبلغ بیمه، دیه و همین طور مجازات‌های پیش بینی شده نیز در انتظار کارفرما خواهد بود.
هرگونه اختلاف نیز به هیئت حل اختلاف در مرود حوادث ناشی از کار ارجاع داده می‌شود و آن جا تصمیم گیری می کنند. دربارهی کارگران زیر ۱۵ سال چون به کارگیری افراد زیر ۱۵ سال به طور کلی ممنوع است، کارفرما در هرحال مسئول است و مجازات می‌شود.
طبق قانون مجازات اسلامی اگردر این موارد قتل و ضرب و جرحی وارد آید که در صورت رعایت این اتفاق نمی‌افتاد، قتل، ضرب و جرح در حکم شبه عمد خواهد بود. و باید دیه پرداخت شود و البته هر مورد نیز به تشخیص قاضی ممکن است حبس نیز داشته باشد.
مطابق ماده ۶۶ قانون بیمه اجتماعی نیز اگر ثابت شود وقوع حادثه مستقیما ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی و احتیاط لازم از طرف کارفرما یا نمایندگان او بوده است سازمان تامین خدمات درمانی و سازمان تامین اجتماعی هزینه‌های مربوط به معالجه و غرامات و مستمری‌ها و غیره را پرداخته و از کارفرما مطالبه و وصول خواهد نمود.
همچنین براساس قانون‌کار چنانچه کارفرما یا مدیران واحدهای موضوع ماده ۸۵ این قانون برای حفاظت فنی و بهداشت کار وسایل و امکانات لازم را در اختیار کارگر قرار داده باشند و کارگر با وجود آموزش های لازم و تذکرات قبلی بدون توجه به دستورالعمل و مقررات موجود از آن ها استفاده ننماید و همین عامل از علل بروز حادثه باشد کارفرما در این خصوص مسئولیتی نخواهد داشت.
منبع: بازرسی کار
