بیمه مستمری بازماندگان از جمله خدمات و حمایتهای سازمان تامین اجتماعی است که در صورت فوت فرد بیمه شده یا بیمه مستمری بگیر به بازماندگان واجد شرایط وی، پرداخت خواهد شد.
شرایط استحقاق دریافت بیمه مستمری بازماندگان
در صورت فوت بیمه شده بازنشسته (بند ١ ماده ٨٠ قانون)
در صورت فوت بیمه شده از کارافتاده کلی مستمری بگیر( بند ٢ ماده ٨٠ قانون)
در صورت فوت بیمه شده ای که در ده سال آخر حیات خود حداقل حق بیمه یکسال کار، مشروط بر اینکه ظرف آخرین سال حیات حق بیمه ٩٠ روز کار را پرداخت کرده باشد.( اصلاحیه بند٣ ماده٨٠ قانون)
چنانچه بیمه شده فاقد شرایط مقرر در این بند باشد ولی حداقل ٢٠ سال سابقه پرداخت حق بیمه را قبل از فوت پرداخت کرده باشد. ( تبصره ٢ اصلاحیه بند٣ماده٨٠ قانون)
در صورتی که بیمه شده متوفی فاقد شرایط مقرر در این بند بوده لیکن دارای سابقه پرداخت حق بیمه بین یک تا بیست سال باشد. (تبصره ٣ اصلاحیه بند٣ ماده ٨٠ قانون و قانون تعیین تکلیف تامین اجتماعی اشخاصی که ده سال و کمتر حق بیمه پرداخت کرده اند.)
در مواردی که بیمه شده در اثر حادثه ناشی ازکاریا بیماری های حرفه ای فوت نماید. (بند ۴ ماده ٨٠ قانون)
حقوق مستمری بگیران بعد از فوت
در صورت تکمیل بودن مدارک تحویلی ، مرحله بعدی جمع آوری سوابق پرداخت حق بیمه متوفی می باشد که مقداری زمان بر هست و اگر موارد فوق انجام گردد ، چون لیست گیری حقوق مستمری بگیران قبل از پنجم هر ماه صورت می پذیرد ، نهایتا تا یک ماه بعد از برقراری مستمری قابل پرداخت می باشد.
چه کسانی واجد شرایط دریافت مستمری بازماندگان هستند؟
بازماندگان واجد شرایط متوفی که استحقاق دریافت مستمری را خواهند داشت عبارتند از:
١- عیال دائم بیمه شده متوفی
٢- شوهر بیمه شده زن مشروط بر اینکه اولاً تحت تکفل زن بوده و ثانیاً سن او از شصت سال متجاوز باشد و یا طبق نظر کمیسیون پزشکی موضوع ماده ٩١ قانون تأمین اجتماعی ازکارافتاده بوده و در هرحال مستمری از سازمان دریافت ننماید.
٣- فرزندان ذکور متوفی درصورتی که سن آنان حداکثر ١٩ سال تمام و پس از آن منحصراً درصورت اشتغال به تحصیل در مقاطع دانشگاهی و یا اینکه معلول ازکارافتاده نیازمند شناخته شوند.
٤- فرزندان اناث متوفی درصورتی که فاقد شغل و شوهر باشند
٥- پدر و مادر متوفی
البته در صورتی به پدر مادر تعلق می گیرد که اولاً تحت تکفل او بوده، ثانیاً سن پدر از شصت سال و سن مادر از پنجاه سال تجاوز کرده باشد و یا آنکه به تشکیل کمیسیون پزشکی موضوع ماده ٩١ قانون تأمین اجتماعی ازکار افتاده باشند و در هر حال مستمری از سازمان دریافت ننمایند.
آیا درصورت فوت بیمه شده زن به بازماندگان او مستمری تعلق میگیرد؟
برقراری مستمری فرزندان واجد شرایط بیمه شدگان زن متوفی نیز با رعایت ضوابط مذکور از تاریخ تصویب «قانون پرداخت مستمری به فرزندان زنان متوفی مشمول قانون تأمین اجتماعی و سایر صندوقهای بازنشستگی مصوب ٥/١٠/١٣٨٦» بلامانع خواهد بود.
بنابراین در اجرای قانون مذکور جهت برقراری مستمری فرزند یا فرزندان بیمه شده زن نیازی به رعایت قسمت «الف» بند (٢) قانون (پدر آنها در قید حیات نبوده یا تحت تکفل زن بوده و سن او از شصت سال متجاوز یا طبق نظر کمیسیون پزشکی موضوع ماده ٩١ قانون تأمین اجتماعی ازکارافتاده بوده و در هرحال مستمری از سازمان دریافت نکند.) نمی باشد.
مطلب پیشنهادی: مشاهده سوابق بیمه کارپرداز
چه مدارکی برای برقراری مستمری بازماندگان لازم است؟
١- درخواست بازماندگان متوفی مبنی بر تقاضای برقراری مستمری
٢- اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی متوفی و بازماندگان واجد شرایط
٣- اصل و تصویر گواهی وفات بیمه شده صادره از سوی سازمان ثبت احوال
صورتجلسه کمیسیون پزشکی درمورد ازکارافتادگی فرزندان یاپدرومادرویا شوهر(در صورت لزوم)
٤- اصل و تصویر سند رسمی ازدواج دائم متوفی و همسر وی
٥- گواهی اشتغال به تحصیل معتبر و تأیید شده از سوی مراجع ذیصلاح درخصوص فرزندان ذکور
٦- تعهدنامه فرزندان اناث مبنی بر نداشتن شغل و شوهر
٧- مدارک احراز وقوع حادثه (اعم از ناشی یا غیرناشی از کار) در مواردی که علت فوت بیمه شده بر اثر وقوع حادثه بوده است (شامل: گزارش وقوع حادثه و گزارش بررسی حادثه، کروکی و گزارش پلیس راه درمورد تصادفات منجر به فوت، گزارشات مقامات انتظامی)، گزارش بازرس کار، گواهی پزشکی قانونی و…)
۸ – گواهی تحصیلی برای فرزندان پسر بالای ۱۸ سال
۹- اصل وتصویرانحصاروراثت ( ارائه این مدرک درابتدای برقراری مستمری الزامی نمی باشد اما می بایست حداکثر تا ۹ ماه پس از تاریخ فوت ارائه گردد)
میزان مستمری بازماندگان چگونه محاسبه میشود؟
میزان مستمری قابل پرداخت حین الفوت مستمری بگیران بازنشسته یا ازکارافتاده کلی به عنوان مستمری استحقاقی آنان تلقی و عیناً به میزان سهام مقرر در ماده ٨٣ قانون بین بازماندگان واجد شرایط تقسیم می شود.
درصورت فوت بیمه شده ای که در ١٠ سال آخر حیات خود حداقل حق بیمه یکسال کار، مشروط بر اینکه ظرف آخرین سال حیات حق بیمه ٩٠ روز کار را پرداخت کرده باشد، بازماندگان واجد شرایط وی از مستمری ک بهره مند خواهند شد.
نحوه محاسبه میزان مستمری بازماندگان
میزان مستمری بازماندگان عبارتست از ۳۰/۱(یک سی ام ) مزد یا حقوق متوسط بیمه شده ضربدر سنوات پرداخت حق بیمه ، مشروط بر این که این مبلغ از پنجاه درصد مزد یا حقوق متوسط ماهانه او کمتر و از صد در صد آن بیشتر نباشد .
منظور از مزد یا حقوق متوسط، جمع کل مزد یا حقوق بیمه شده که به ماخذ آن حق بیمه دریافت گردیده، ظرف هفتصد وبیست روز قبل از فوت تقسیم بر روزهای کاری ضربدرعدد۳۰ است.
حمایت های قانونی سازمان تامین اجتماعی برای بازماندگان تنها منحصر به مستمری ماهیانه نیست.
برخورداری از خدمات بهداشتی ودرمانی ، دریافت بن (کالابرگ) ،کمک هزینه مسکن ، کمک هزینه همسران متکفل فرزند، کمک هزینه اولاد وعیدی از دیگر خدماتی است که به بازماندگان بیمه شدگان ومستمری بگیران متوفی ارایه می شود .
حداقل مستمری بازماندگان آن دسته از بیمه شدگان که فاقد شرایط مقرر در بند ۳ماده ۸۰ قانون بوده لیکن دارای سابقه پرداخت حق بیمه بین یک تا بیست سال هستند با رعایت سایر ضوابط مقرر طبق فرمول زیر محاسبه می شود :
۳۰/(حداقل دستمزد سال فوت * سنوات پرداخت حق بیمه)=حداقل مستمری پرداختی
نحوه سهمیه بندی مستمری بازماندگان:
سهم همسر متوفی معادل ۵۰% کل مستمری استحقاقی است و چنانچه بیمه شده مرد دارای چند همسر دائم باشد مستمری بین آنها به تساوی تقسیم خواهد شد.
سهم هر فرزند متوفی معادل ۲۵% مستمری استحقاقی است ودر صورتیکه فرزندان هم پدر و هم مادر خود را از دست داده باشند ، سهم آنان دو برابر این میزان خواهد بود.
سهم هر یک از پدر و مادر متوفی ، معادل ۲۰% مستمری استحقاقی خواهد بود.
