صدور، تمدید و تعویض گذرنامه (راهنمای کامل)

اکثر خانم‌ها و همینطور آقایان بعد از دریافت کارت پایان خدمت و در صورت داشتن معافیت موقت یا دائم می‌توانند گذرنامه یا پاسپورت دریافت کنند.

ارمنستان و ترکیه جزو پرطرفدارترین مقاصد خارجی برای ایرانیان ساکن کشور است.

هزینه پایین و تخفیفاتی که کشورهای همسایه به یکدیگر می‌دهند اصلی‌ترین دلیل این امر است.

برای ایرانیان داخل کشور اولین سفر  بر اساس ماده ۱ قانون گذرنامه جمهوری اسلامی ایران، گذرنامه سندی است که از طرف مقامات دارای صلاحیت مذکور در این قانون برای مسافرت اتباع ایران به خارج یا اقامت در خارج از کشور یا مسافرت از خارج به ایران داده می‌شود.

در این مطلب قدم‌ به‌ قدم مراحل دریافت گذرنامه از مدارک موردنیاز و هزینه‌ دریافت گذرنامه تا شرایط تمدید گذرنامه خانم‌ها و آقایان را بررسی خواهیم کرد. پاسخ تمامی سال‌های شما در این مطلب آورده شده است. همراه ما باشید.

گذرنامه چیست؟

گذرنامه یا پاسپورت معتبرترین مدرک شناسایی جهت خروج از کشور محسوب می‌شود. این مدرک شناسایی درواقع مجوز خروجی است که توسط دولت‌ها برای شهروندان و کسانی که تابعیت کشور مربوطه را دارند صادر می‌شود. گذرنامه تنها مدرک هویتی پذیرفته‌شده در سطح بین‌المللی است به شرطی که دارای اعتبار بوده و منقضی نشده باشد. پاسپورت‌های ایرانی معمولا برای ۵ سال معتبر بوده و برای ۵ سال بعدی نیز قابل تمدید است.

انواع گذرنامه ‌ایرانی

طبق قانون مصوب ۱۳۵۱، انواع گذرنامه‌های ایران عبارت‌اند از:

گذرنامه‌ی سیاسی

مختص مسئولین سیاسی کشور است. مقامات سیاسی که قصد خروج از کشور را دارند، می‌توانند به همراه همسرشان، این نوع گذرنامه را دریافت کنند. سیاست‌های اخذ این نوع گذرنامه با گذرنامه افراد عادی فرق دارد.

گذرنامه عادی یا توریستی

این پاسپورت جهت مقاصدی مثل تحصیل، گردشگری، تجارت و مهاجرت صادر می‌شود.

گذرنامه عادی، در خارج از کشور توسط ماموران کنسولی وزارت امور خارجه و در داخل کشور توسط ماموران نیروی انتظامی صادر می‌شود.

گذرنامه خدمت

کارکنان دولت برای انجام ماموریت‌های کاری در خارج از کشور لازم است گذرنامه خدمت دریافت کنند. این نوع گذرنامه از طریق وزارت خانه‌ای که شخص در آن مشغول است، صادر می‌شود و قوانین مشابه با صدور گذرنامه سیاسی دارد.

مدارک لازم برای پاسپورت

در صورت نبود منع قانونی تمام شهروندان ایرانی مجاز به دریافت پاسپورت هستند. در صورت دریافت پاسپورت همراه حتما به قوانین کشور مقصد توجه کنید. برای مثال در کشور هند حتی نوزاد نیز نیاز به پاسپورت جداگانه دارد. یا اگر یک پسر یا دختری با والدینشان پاسپورت مشترک داشته باشند و به سن پسر ۱۵ و دختر ۱۷ سالگی برسند اجازه خروج از کشوری که در آن هستند را ندارند و حتما باید پاسپورت جداگانه بگیرند بنابراین پیشنهاد می‌کنیم راه بدون دردسر را انتخاب کرده و از همان ابتدا، به‌صورت جداگانه برای دریافت پاسپورت اقدام کنید.

شرایط دریافت گذرنامه

برای صدور و دریافت گذرنامه باید به دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنید. مدارک لازم برای دریافت یا تمدید گذرنامه که باید به همراه داشته باشید به شرح زیر است:

حضور و مراجعه متقاضی به پلیس ۱۰+ و تهیه فرم و شناسه گذرنامه (هزینه فرم ۱۰۰۰ تومان بوده و پرداخت فقط از طریق دستگاه کارت‌خوان (POS) موجود در پلیس ۱۰+ قابل‌قبول است.)

همچنین مبالغ زیر را باید از طریق بانک پرداخت کرده و فیش واریزی را به دفتر خدمات الکترونیک پلیس ۱۰+ ارائه دهید.

مدارک مشترک خانم‌ها و آقایان برای دریافت گذرنامه

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی و یا تأییدیه ثبت‌احوال برای کلیه متقاضیان.
• ارائه اصل آخرین گذرنامه
• یک قطعه عکس۶*۴ جدید و رنگی با زمینه سفید
• توجه داشته باشید که نباید بیش‌تر از ۶ ماه از تاریخ گرفتن عکس گذشته باشد.
• همچنین آقایان بایستی بدون کلاه، عینک، کراوات، زیورآلات و آرایش مو و ریش باشند
• پیشانی و گوش‌ها مشخص باشد
• رنگ لباس و زمینه نباید یکی باشد.
• درصورتی‌که قبلاً گذرنامه دیگری داشته‌اید، به همراه داشتن اصل گذرنامه پیشین و کپی صفحه‌های ۲ و ۶ آن ضروری است.
• افرادی ساکن خارج از کشور باید کپی تمام صفحه‌های گذرنامه خود را ارائه کنند.
• بانوان باید در عین رعایت حجاب کامل، بدون آرایش و زیورآلات، گردی صورتشان مشخص باشد. استفاده از روسری و یا مقنعه ساده نیز الزامی است. (دختران زیر ۶ سال نیاز به رعایت حجاب کامل ندارند.)
• افراد زیر ۱۸ سال نیاز به اجازه محضری از سوی پدر و یا قیم قانونی دارند.
• افراد بالای ۱۵ سال علاوه بر مراجعه حضوری در دفاتر خدمات الکترونیک نیروی انتظامی، باید شناسنامه عکس‌دار، گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه و یا گذرنامه عکس‌دار ارائه کنند.

نکات قابل‌توجه:

بازنشستگان نظامی که ۵ سال تمام از بازنشستگی آن‌ها نگذشته است، باید از حفا یگان مربوطه نامه بگیرند.

بازنشستگان نظامی که ۵ سال از بازنشستگی آن‌ها گذشته تنها باید اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان را ارائه کنند.

نظامیان در صورت اشتغال باید شاغل بایستی از حفا یگان مربوطه رضایت‌نامه دریافت کرده و پس از ثبت در دبیرخانه اداره گذرنامه به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ارائه کنند.

مدارک لازم برای پاسپورت (خانم‌ها)

بانوان متاهل علاوه بر مدارک عمومی باید رضایت و اجازه محضری همسر را داشته باشند. مگر اینکه که اجازه خروج از کشور در عقدنامه به‌عنوان شرط ضمن عقد درج شده باشد. یا اینکه وکالتی بلاعزل مبنی بر خروج از کشور را از همسر خود دریافت کرده باشند.

بانوان ساکن خارج از کشور نیاز به اجازه محضری همسر خود ندارند.

در شرایطی که همسر فوت کرده باشد ارائه گواهی فوت و یا اصل شناسنامه باطل‌شده همسر در دفتر پلیس۱۰+ الزامی است.

خانم‌های مطلقه تنها باید اصل طلاق‌نامه را جهت دریافت پاسپورت ارائه دهند.

شرایط مخصوص آقایان

• وجود اصل و کپی کارت پايان خدمت يا کارت معافیت هوشمند (توجه داشته باشید کارت‌های قدیمی اعتبار ندارند) يا رضایت‌نامه سازمان وظيفه عمومی برای مشمولان.
•  اگر افرادی که مشمول خدمت سربازی هستند دانشجو باشند می‌توانند با آوردن گواهی اشتغال به تحصیل و مراجعه به مراکز نظام‌وظیفه شهر خود و پلیس ۱۰+ و سپردن وثیقه پاسپورت موقت دریافت کنند.
• افرادی که اقدام به تعویض کارت پایان خدمت و معافیت قدیمی به کارت هوشمند کرده‌اند، ۲۴ ساعت بعد از درخواست تعویض، می‌توانند با ارائه برگه ثبت درخواست تعویض کارت به افسران گذرنامه در دفاتر پلیس ۱۰+، درخواست صدور یا تعویض گذرنامه دهند.
• ارائه کارت پايان خدمت برای مردان بالای ۵۰ سال الزامی نیست.
• دانشجویان يا دانش‌آموزان برای خروج از کشور باید گواهی اشتغال به تحصيل از محل تحصیل خود دریافت کرده و تحویل سازمان وظيفه‌عمومی‌ دهند.

در نظر داشته باشید که:

• برای متولدین خارج از کشور ارائه مدرک نحوه ورود به ایران الزامی است.
• برای ابطال گذرنامه‌هایی که هنوز بیشتر از یک سال اعتبار دارند ارائه نامه از اداره گذرنامه الزامی است.

مدارک لازم برای پاسپورت کودکان و نوزادن

1. شناسنامه کودک و کپی شناسنامه (کودکان بالای ۱۵ سال باید شناسنامه عکس‌دار داشته باشند)
2. ارائه کارت شناسایی ملی برای کودکان بالای ۱۵ سال
3. قطعه عکس کارکنانی ۴*۳ از کودک
4. دریافت فرم درخواست گذرنامه و پر کردن آن و ارائه تمام مدارک به دفتر پلیس + ۱۰
5. دریافت دو عدد فیش و پرداخت به‌حساب اداره شهرداری و اداره گذرنامه (امکان پرداخت این مبالغ در دفتر پلیس + ۱۰ از طریق کارت‌خوان نیز وجود دارد و این هزینه‌ها تنها برای دریافت پاسپورت نوزاد بوده و سایر هزینه‌های سفر ازجمله عوارض خروج از کشور و … در مراحل بعدی دریافت می‌شوند
6. ارائه مدارک شخصی ولی و یا قیم جهت احراز هویت و دادن اجازه کتبی برای صدور پاسپورت نوزاد و کودک
7. ارائه مدارک شناسایی همراه کودک، برای مواردی که قرار است مشخصات کودک در پاسپورت فرد دیگری ثبت گردد.(لازم به ذکر است که شناسنامه همراه باید شناسنامه جدید جمهوری اسلامی باشد)
8. تکمیل پرسشنامه درج مشخصات همراهان در گذرنامه برای مواردی که قرار است مشخصات کودک در پاسپورت فرد دیگری ثبت گردد.

هزینه دریافت گذرنامه

هزینه دریافت گذرنامه برای اولین بار و هزینه تمدید آن تفاوتی باهم ندارد. هزینه دریافت گذرنامه امسال ۱۰۰ هزار تومان است. این مبلغ در مقایسه با سال قبل ۲۵ هزار تومان افزایش داشته است.

زمان صدور گذرنامه

زمان صدور گذرنامه معمولا بین ۱ تا دو هفته است. درصورتی‌که فوریتی پیش آمده است یا به هر دلیلی خواهان دریافت سریع‌تر گذرنامه باشید می‌توانید بعد از تکمیل مراحل ثبت‌نام در دفتر پلیس ۱۰+ با در دست داشتن مدارک به اداره کل گذرنامه استان محل سکونتتان مراجعه کنید. اگر شانس بیاورید، با پیگیری حتی ممکن است یکی دو روزه بتوانید پاسپورتتان را بگیرید.

پیگیری وضعیت صدور گذرنامه

پیگیری وضعیت صدور گذرنامه از طریق سامانه پیامکی ۱۱۰۰ فراهم شده است. شما می توانید با ارسال عدد ۱ به این سامانه وضعیت پاسپورت خود را استعلام کنید. شماره گیری #۱۱۰*  راه دیگر پیگیری وضعیت صدور گذرنامه است.

تعویض گذرنامه

اگر ساکن تهران هستید، در صورت مفقود یا نیاز به تعویض گذرنامه می‌توانید به این آدرس مراجعه کنید: یافت‌آباد، بلوار معلم، نرسیده به چهارراه قهوه‌خانه، اداره گذرنامه واحد غرب تهران. هزینه تعویض گذرنامه  ۲۹۳ هزار تومان است.

اگر گذرنامه گم، مفقود یا مخدوش شده باشد نیازی به اعلام آن ندارید و می‌توانید مستقیما به دفاتر مربوط مراجعه کنید.

گذرنامه جدید حداکثر تا ده روز بعد توسط پست به نشانی مندرج در فرم متقاضی ارسال می‌شود.

هم‌وطنان ایرانی ساکن خارج از کشور که متقاضی صدور یا تعویض گذرنامه‌های خود هستند، می‌توانند جهت اطلاع از شرایط و ضوابط صدور گذرنامه جدید به ‌سایت سفارت ایران در کشور محل اقامت خود و یا سامانه امور کنسولی ایرانیان وزارت امور خارجه مراجعه نمایند.

نکات مهم در ارتباط با گذرنامه‌های مفقودی

شهروندان تهرانی در صورت مفقودی پاسپورت، مخدوش شدن آن، و یا اگر قصد بررسی ممنوع‌الخروجی یا باطل کردن گذرنامه‌ای با اعتبار بالای یک سال را دارند باید به اداره گذرنامه تهران واقع در خیابان مطهری، خیابان کوه نور مراجعه کنند.
زمان صدور گذرنامه جدید در صورت مفقودی شش ماه است.

 مدت اعتبار گذرنامه

طبق قوانین مربوط به گذرنامه، مدت اعتبار گذرنامه عادی از تاریخ صدور ۵ سال بوده برای ۵ سال دیگر نیز قابلیت تمدید دارد. بر اساس قوانین بین‌المللی حداقل مدت اعتبار گذرنامه برای دریافت ویزا و سفر به خارج از کشور ۶ ماه است و طبیعتا گذرنامه‌های ایرانی نیز باید حداقل شش ماه اعتبار داشته باشند. پس مواظب باشید که به هنگام خروج از مرز هوایی ایران و ورود به مرز هوایی کشور دیگر گذرنامه شما باید حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد.

البته در ارتباط با مدت اعتبار گذرنامه استثنا نیز وجود دارد. این موارد به دلیل تخفیف‌های کوچکی است که تعدادی از کشورها به یکدیگر می‌دهند. مثلا ترکیه که مدت‌ها گذرنامه ایرانی ‌با ۵ ماه اعتبار را هم می‌پذیرفت. با این ‌وجود بهترین گزینه پیروی از  قائده کلی است. پس بهتر است همیشه پاسپورت شما حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد.

سفر به ارمنستان  هم مانند ترکیه با توجه به رابطه خوب دو کشور به سادگی امکان پذیر است.

یکی دیگر از موارد استثنا کشور آمریکاست. برای ورود به خاک آمریکا گذرنامه شما باید حداقل ۷ ماه اعتبار داشته باشد. اگر به‌صورت کلی حداقل اعتبار گذرنامه برای خروج از کشور را ۷ ماه در نظر بگیرید، دردسری برای ورود به این کشور نخواهید داشت.

به‌هرحال برای دریافت گذرنامه و مدت اعتبار آن قوانین کشور مقصد را حتما در نظر بگیرید.

پیگیری وضعیت صدور گذرنامه

سیستم پیامکی ۱۱۰۰ برای پیگیری وضعیت صدور گذرنامه و استعلام آن به‌صورت غیرحضوری راه‌اندازی شده است. به‌راحتی و از طریق ارسال عدد ۱ به این شماره، یا شماره‌گیری کد دستوری #۱۱۰* از روند صدور گذرنامه خود مطلع شوید.

چه کسانی نمی‌توانند گذرنامه دریافت کنند؟

کسانی که در ایران و خارج از ایران سوءپیشینه دارند.
افرادی که به هر دلیلی از طرف مقامات قضایی حق خروج از کشور را ندارند.
افرادی که خروج آنها از ایران بنا به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران باشد.
کسانی که بدهی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد باشند ممکن است اجازه خروج از کشور را نداشته باشند.

آدرس ادارات گذرنامه تهران بزرگ

اداره کل گذرنامه
آدرس: تهران – آرش مهر (شهرآرا) – نرسیده به کلیسای آشوری – پلاک ۳۳تلفن: ۶۶۹۳۵۰۵۸ – ۶۶۹۱۹۵۹۷ – ۶۶۹۳۹۵۹۵ – ۶۶۹۳۶۵۵۵فکس: ۶۶۹۰۵۷۰ کد پستی: ۱۴۴۳۷۸۳۴۹۹

اداره گذرنامه تهرانپارس
آدرس: تهران – تهرانپارس – بلوار پروین – روبروی صنایع خودروسازی
کد پستی: ۱۶۵۴۷۹۹۸۶۱

اداره گذرنامه تهرانپارس به ساختمان مرکزی پلیس مهاجرت و گذرنامه تهران بزرگ به آدرس تهران – خیابان کوه نور – خیابان مطهری – تخت طاووس منتقل شده است.

اداره گذرنامه یافت آباد
آدرس: تهران – یافت آباد غربی – بلوار معلم – نرسیده به چهارراه قهوه‌خانه
تلفن: ۶۶۲۰۸۵۸۶
کد پستی: ۱۳۷۷۶۳۷۳۸۶

اداره گذرنامه شهرری
آدرس: تهران – شهر ری – بلوار بسیج – میدان نماز
تلفن: ۳۳۷۶۱۰۹۴ – ۳۳۷۶۱۶۲۳ – ۳۳۷۶۱۷۱۷
کد پستی: ۱۸۴۵۹۳۳۳۸۴